LÃNH ĐẠO TỈNH THỨC: GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP CHO LÃNH ĐẠO SMEs

Nhiều CEO đang bế tắc vì đội ngũ thiếu chủ động, xung đột nội bộ tăng và công ty ngày càng phụ thuộc vào một mình lãnh đạo. Trong bối cảnh thị trường biến động và AI phát triển nhanh, điều hành theo cảm tính khiến doanh nghiệp dễ chững lại. Lãnh đạo tỉnh thức chính là giải pháp giúp CEO quản trị con người, xây hệ thống và phục hồi đà tăng trưởng bền vững.

Nội dung chính: 

• Tìm hiểu lãnh đạo tỉnh thức là gì? Năng lực của người lãnh đạo trong việc quan sát chính mình, thấu hiểu đội ngũ và ra quyết định dựa trên dữ liệu chứ không dựa trên cảm xúc, phản ứng nhanh hay bản năng điều hành.

• Bản chất của lãnh đạo tỉnh thức trong doanh nghiệp SMEs

• Dấu hiệu một CEO đang lãnh đạo thiếu “tỉnh thức”: Ra quyết định nhanh nhưng sai nhiều; Không kiểm soát được cảm xúc; Họp liên tục nhưng không ra kết quả; Đội ngũ thiếu sự chủ động; Sếp làm nhiều hơn nhân viên; Tăng trưởng lúc bùng lúc tắt; Công ty phụ thuộc nặng vào 1 vài cá nhân

• Lợi ích khi CEO áp dụng Lãnh đạo tỉnh thức

• Cách ứng dụng lãnh đạo tỉnh thức vào quản trị nhân sự & xây hệ thống doanh nghiệp

• Bật mí cách để trở thành một CEO lãnh đạo tỉnh thức trong tổ chức

1. Lãnh đạo tỉnh thức là gì? 

Lãnh đạo tỉnh thức là năng lực của người lãnh đạo trong việc quan sát chính mình, thấu hiểu đội ngũ và ra quyết định dựa trên dữ liệu chứ không dựa trên cảm xúc, phản ứng nhanh hay bản năng điều hành. Khi CEO sở hữu năng lực này, họ không còn điều hành theo cảm tính mà nhìn nhận vấn đề bằng sự rõ ràng và khách quan hơn.  

Đây là trạng thái lãnh đạo tỉnh táo – sáng suốt – có hệ thống, giúp CEO kiểm soát được tâm trí, nhận thức rõ thực tế doanh nghiệp và nhìn thấy gốc rễ của vấn đề trước khi đưa ra hành động. Một nhà lãnh đạo tỉnh thức biết dừng lại đúng lúc để quan sát, phân tích và phản hồi một cách có chủ đích, thay vì “phản ứng” theo quán tính. Nhờ vậy, họ giảm sai lầm trong quyết định và tăng tính ổn định trong vận hành.

Khi được áp dụng vào thực tiễn quản trị, lãnh đạo tỉnh thức giúp doanh nghiệp hạn chế xung đột nội bộ, cải thiện hiệu suất đội ngũ và xây dựng văn hóa làm việc lành mạnh hơn. CEO không chỉ trở thành người dẫn dắt mà còn là người tạo ra sự cân bằng và minh bạch trong toàn tổ chức. Đây chính là nền tảng để doanh nghiệp phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

2. Bản chất của lãnh đạo tỉnh thức trong doanh nghiệp SMEs

Lãnh đạo tỉnh thức trong doanh nghiệp SMEs là khả năng của CEO nhìn doanh nghiệp bằng tư duy hệ thống thay vì các sự cố rời rạc, từ đó nhận ra gốc rễ của vấn đề trước khi hành động. Khi nhà lãnh đạo đủ tỉnh thức, họ không còn vận hành dựa trên bản năng mà dựa trên dữ liệu, đội ngũ và sự ổn định dài hạn của tổ chức.

Dưới đây là bản chất của lãnh đạo tỉnh thức trong doanh nghiệp SMEs: 

• Tỉnh thức trong cách ra quyết định
• Tỉnh thức trong quản trị nhân sự & đội ngũ
• Tỉnh thức trong giao tiếp & phản hồi
• Tỉnh thức trong quản trị cảm xúc của CEO
• Tỉnh thức trong hoạch định chiến lược và hệ thống

2.1. Tỉnh thức trong cách ra quyết định

Một CEO tỉnh thức không đưa ra quyết định dựa trên cảm xúc tức thời, mà dựa trên phân tích, dữ liệu và khả năng dự đoán tác động dài hạn. Điều này giúp doanh nghiệp tránh các sai lầm như mở rộng quá nhanh, tuyển dụng nóng hoặc thay đổi chiến lược liên tục.

• Không để cảm xúc dẫn đường: CEO nhận diện được lúc mình đang nóng giận, lo lắng hay áp lực, từ đó tránh việc ra quyết định sai chỉ vì tâm trạng.
• Dựa vào dữ liệu thay vì phỏng đoán: CEO học cách yêu cầu báo cáo, dashboard, chỉ số rõ ràng để giảm rủi ro và tăng tính chính xác khi đưa ra quyết định.
• Đánh giá tác động dài hạn: Không vội vàng đuổi theo cơ hội ngắn hạn hay xu hướng nhất thời, điểm yếu phổ biến của doanh nghiệp SME giai đoạn tăng trưởng nóng.
• Ưu tiên theo hệ thống, không theo sự cố: CEO biết phân biệt “việc quan trọng” và “việc khẩn cấp”, giúp doanh nghiệp không rơi vào tình trạng chữa cháy liên tục.

2.2. Tỉnh thức trong quản trị nhân sự & đội ngũ

Tỉnh thức trong quản lý nhân sự là khả năng nhìn thấu năng lực – động lực – giới hạn của đội ngũ, để giao đúng việc và xây dựng môi trường làm việc lành mạnh. Đây là yếu tố sống còn đối với doanh nghiệp SME có 10–200 nhân sự, nơi mâu thuẫn nội bộ và thiếu người tài là vấn đề muôn thuở.

• Nhìn người không qua cảm tính: CEO bỏ thói quen đánh giá nhân viên dựa trên thiện cảm hay ấn tượng ban đầu, thay bằng KPIs, dữ liệu và kết quả thực.
• Giao việc rõ ràng – điều mà 90% CEO SMEs đang thiếu: Tỉnh thức giúp lãnh đạo biết mô tả kỳ vọng cụ thể, tránh tình trạng “nói một đằng – hiểu một nẻo”.
• Theo dõi và phản hồi dựa trên hệ thống: Không còn quản lý vi mô, mà xây quy trình, dashboard, OKRs để đội ngũ chủ động hơn.
• Xây đội ngũ kế thừa: CEO hiểu rằng doanh nghiệp chỉ có thể mở rộng khi không phụ thuộc vào một mình người đứng đầu, từ đó chủ động đầu tư vào việc phát triển quản lý cấp trung. Đây chính là điểm nghẽn lớn nhất khiến nhiều doanh nghiệp chững lại: không có lớp lãnh đạo kế cận đủ năng lực để gánh vác và vận hành hệ thống.

2.3. Tỉnh thức trong giao tiếp & phản hồi

Lãnh đạo tỉnh thức hiểu rằng phần lớn xung đột nội bộ trong doanh nghiệp xuất phát từ giao tiếp kém rõ ràng. CEO tỉnh thức giao tiếp có mục đích: minh bạch, bình tĩnh và hướng giải pháp, thay vì áp lực – quát tháo – cảm tính.

• Giao tiếp không phán xét: CEO học cách lắng nghe để hiểu, không lắng nghe để phản ứng ngay lập tức.
• Phản hồi dựa trên dữ liệu, không dựa trên cảm xúc: Mọi góp ý đều bám vào số liệu, tránh làm nhân viên mất động lực hoặc hiểu sai.
• Thông điệp ngắn – rõ – đúng: Một CEO tỉnh thức biết cách truyền đạt điều mình muốn trong 1–2 câu, giảm sai lệch thông tin trong vận hành.
• Tạo môi trường an toàn để nhân viên nói thật: Đội ngũ dám nêu vấn đề thay vì che giấu, giúp doanh nghiệp phát hiện lỗi hệ thống sớm hơn.

2.4. Tỉnh thức trong quản trị cảm xúc của CEO

Trong doanh nghiệp SMEs, cảm xúc của CEO gần như quyết định “nhiệt độ” của cả tổ chức. Tỉnh thức trong quản trị cảm xúc giúp lãnh đạo nhận diện được thời điểm mình căng thẳng, mất kiểm soát hoặc đưa ra phản ứng tiêu cực - những yếu tố thường khiến nhân sự hoang mang và hệ thống rối loạn.

• Nhận diện trạng thái cảm xúc trước khi hành động: CEO biết khi nào mình đang lo lắng, nóng nảy hoặc quá tải, từ đó tránh đưa ra mệnh lệnh vội vàng khiến doanh nghiệp lệch hướng.
• Không truyền năng lượng tiêu cực xuống đội ngũ: Lãnh đạo tỉnh thức giữ được sự điềm tĩnh, giúp nhân sự cảm thấy an toàn thay vì bất ổn hay sợ sai - một vấn đề phổ biến trong SMEs.
• Tách biệt cảm xúc khỏi quyết định kinh doanh: CEO không để bực bội cá nhân ảnh hưởng đến cách đánh giá nhân viên, phân công công việc hoặc ra quyết định chiến lược quan trọng.
• Duy trì sự vững vàng trong giai đoạn biến động: Khi thị trường thay đổi hoặc doanh nghiệp gặp khó khăn, tâm thế ổn định của CEO chính là “điểm tựa tinh thần” giúp đội ngũ giữ nhịp và tiếp tục vận hành.

2.5. Tỉnh thức trong hoạch định chiến lược và hệ thống

Hoạch định chiến lược trong trạng thái tỉnh thức nghĩa là CEO nhìn doanh nghiệp bằng tư duy hệ thống, đánh giá đầy đủ rủi ro – nguồn lực – cơ hội thay vì quyết định dựa trên cảm xúc hoặc theo xu hướng. Đây là năng lực giúp SMEs thoát khỏi vòng xoáy “điều hành theo ngày”, chuyển sang phát triển bền vững dựa trên kế hoạch rõ ràng và dữ liệu đáng tin cậy.

• Nhìn tổng thể thay vì xử lý từng vấn đề rời rạc: CEO hiểu cách các phòng ban liên kết với nhau, tránh sửa một điểm mà làm hỏng toàn bộ hệ thống, lỗi thường gặp khi doanh nghiệp chỉ tập trung vào doanh số.
• Tập trung vào chiến lược 1–3 năm, không chỉ KPI tháng: Lãnh đạo tỉnh thức biết rằng tăng trưởng bền vững không thể đến từ các chiến dịch ngắn hạn hay quyết định bộc phát.
• Xây dựng hệ thống vận hành thay cho cá nhân: SMEs chỉ phát triển thật sự khi mọi thứ chạy theo quy trình, báo cáo, KPI chứ không chạy theo “ý sếp”. Đây là điểm nghẽn lớn nhất khiến nhiều doanh nghiệp mãi không scale được.
• Hoạch định dựa trên dữ liệu thực tế: CEO sử dụng các chỉ số về tài chính, hiệu suất nhân sự, chi phí marketing, hành vi khách hàng… để đưa ra quyết định chính xác và giảm thiểu rủi ro trong mở rộng hoặc tái cấu trúc.

3. Dấu hiệu một CEO đang lãnh đạo thiếu “tỉnh thức”

Dưới đây là một số dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy CEO đang vận hành doanh nghiệp theo bản năng thay vì hệ thống và dữ liệu. Những dấu hiệu này thường xuất hiện ở các doanh nghiệp đang chững lại, rối vận hành, hoặc phụ thuộc nặng vào người đứng đầu.

• Ra quyết định nhanh nhưng sai nhiều
• Không kiểm soát được cảm xúc
• Họp liên tục nhưng không ra kết quả
• Đội ngũ thiếu sự chủ động
• Sếp làm nhiều hơn nhân viên
• Tăng trưởng lúc bùng lúc tắt
• Công ty phụ thuộc nặng vào 1 vài cá nhân

1- Ra quyết định nhanh nhưng sai nhiều

Nhiều CEO ra quyết định trong vài phút, chỉ dựa trên cảm xúc hoặc trải nghiệm cá nhân, dẫn đến việc thay đổi hướng liên tục. Điều này làm đội ngũ hoang mang, hệ thống mất ổn định và khiến doanh nghiệp tốn thời gian sửa sai hơn là tiến lên.

Khi quyết định thiếu dữ liệu, doanh nghiệp dễ mắc sai lầm trong tuyển dụng, mở chi nhánh, tung sản phẩm mới hoặc đầu tư marketing, khiến nguồn lực bị phân tán và hiệu quả thấp.

2- Không kiểm soát được cảm xúc

CEO thiếu tỉnh thức thường để cảm xúc cá nhân chi phối cách giao tiếp và ra lệnh, khiến nhân viên căng thẳng và mất động lực. Tâm trạng của lãnh đạo thay đổi thất thường khiến đội ngũ không biết phải làm gì, chỉ dám “né” sai thay vì chủ động đóng góp.

Khi sếp nóng nảy, doanh nghiệp trở thành môi trường sợ hãi, khiến nhân sự giỏi nghỉ việc và quản lý cấp trung không dám bày tỏ vấn đề thật.

3- Họp liên tục nhưng không ra kết quả

Một CEO thiếu tỉnh thức càng gặp vấn đề càng tổ chức họp nhiều, nhưng các cuộc họp thiếu mục tiêu rõ ràng, không có dữ liệu và không có người chịu trách nhiệm. Nhân viên bước vào họp với tâm thế bị động và bước ra với cảm giác như chưa giải quyết được gì.

Họp nhiều nhưng không có hành động khiến doanh nghiệp bị “nghẽn cổ chai”, mọi việc đều chậm lại và đội ngũ trở nên thụ động vì không biết hướng đi thực sự là gì.

4- Đội ngũ thiếu sự chủ động

Khi CEO giao việc không rõ ràng hoặc thay đổi liên tục, nhân viên mất dần sự tự tin và chỉ chờ lệnh thay vì suy nghĩ độc lập. Đội ngũ không dám quyết bất cứ điều gì vì sợ làm sai ý sếp, dẫn đến mọi việc đều dồn về CEO.

Kết quả là doanh nghiệp thiếu lớp quản lý trung gian đủ mạnh, khiến người đứng đầu càng phải xử lý nhiều việc và đội ngũ càng lệ thuộc hơn.

5- Sếp làm nhiều hơn nhân viên

Một CEO thiếu tỉnh thức thường ôm hết mọi việc từ chiến lược, vận hành đến xử lý sự cố. Điều này khiến họ kiệt sức, còn đội ngũ thì quen với việc “sếp tự làm cho nhanh” và không chịu nâng năng lực bản thân.

Doanh nghiệp như vậy không thể scale vì mọi quyết định lớn nhỏ đều cần sự có mặt của CEO, khiến tốc độ tăng trưởng bị giới hạn bởi chính năng lực và sức của người đứng đầu.

6- Tăng trưởng lúc bùng lúc tắt

Doanh nghiệp thiếu tỉnh thức trong lãnh đạo thường không có chiến lược dài hạn, mà phát triển theo kiểu “gặp gì làm nấy”. Kết quả là doanh thu tăng đột biến tháng này nhưng lại giảm mạnh tháng sau, đội ngũ vận hành luôn rơi vào tình trạng bị động.

Tăng trưởng thiếu ổn định gây áp lực dòng tiền, phá vỡ kế hoạch tuyển dụng và khiến CEO mất phương hướng vì không biết nguyên nhân thật sự nằm ở đâu.

7- Công ty phụ thuộc nặng vào 1 vài cá nhân

Khi doanh nghiệp không có hệ thống, không có quy trình và không có đào tạo bài bản, mọi thứ sẽ phụ thuộc vào vài nhân sự chủ chốt. Chỉ cần một người nghỉ, doanh nghiệp lập tức rối loạn, doanh số sụt giảm và vận hành tắc nghẽn.

Đây là dấu hiệu rất phổ biến ở SMEs 10–200 nhân sự, nơi CEO thường nhầm lẫn giữa “người giỏi” và “người không thể thay thế”, khiến doanh nghiệp không thể phát triển bền vững.

4. Lợi ích khi CEO áp dụng Lãnh đạo tỉnh thức

Khi CEO vận hành doanh nghiệp trong trạng thái tỉnh thức, tổ chức không chỉ giảm sai lầm mà còn phát triển ổn định và có chiều sâu. Dưới đây là những lợi ích rõ ràng nhất mà doanh nghiệp SMEs nhận được khi lãnh đạo chuyển từ “bản năng” sang “tỉnh thức – hệ thống – dữ liệu”.

• Nâng cao hiệu suất đội ngũ 10–30%
• Giảm 40–60% xung đột nội bộ
• Ra quyết định chiến lược rõ ràng
• Tăng sự chủ động của quản lý cấp trung
• Xây được hệ thống vận hành rõ ràng
• CEO không còn làm việc kiểu “chữa cháy”

1- Nâng cao hiệu suất đội ngũ 10–30%

Khi CEO vận hành trong trạng thái tỉnh thức, họ giao việc rõ ràng hơn, đặt mục tiêu cụ thể và phản hồi dựa trên số liệu thay vì cảm xúc. Điều này giúp nhân viên hiểu đúng vai trò và kỳ vọng, không còn làm kiểu “đoán ý sếp”, từ đó nâng cao hiệu suất tự nhiên mà không cần tăng nhân sự.

Tại SMEs, nhân viên thường yếu kỷ luật, thiếu mục tiêu cá nhân và làm việc theo cảm tính. Khi lãnh đạo tỉnh thức, họ tạo ra sự minh bạch trong công việc, khiến từng cá nhân tập trung hơn, chủ động hơn và giảm sai sót. Đây là lý do năng suất đội ngũ có thể tăng 10–30% dù không thay đổi bộ máy.

2- Giảm 40–60% xung đột nội bộ

Doanh nghiệp SMEs thường xảy ra xung đột vì giao tiếp mơ hồ, phân công thiếu rõ ràng và phản hồi cảm tính. CEO thiếu tỉnh thức dễ làm đội ngũ hiểu sai ý, khiến phòng ban đổ lỗi lẫn nhau và tạo ra môi trường căng thẳng. Khi lãnh đạo tỉnh thức, cách truyền đạt và kỳ vọng trở nên rõ ràng hơn, giảm đáng kể đáp ứng “hiểu lầm trong giao tiếp”.

Bên cạnh đó, tính tỉnh thức giúp CEO lắng nghe nhiều hơn, phản hồi bình tĩnh hơn và không vội phán xét. Khi nhân sự cảm thấy an toàn, họ cởi mở hơn trong trao đổi và chủ động góp ý thay vì giấu lỗi. Điều này giúp công ty giảm 40–60% mâu thuẫn nội bộ – vốn là nguyên nhân hàng đầu khiến đội ngũ rời bỏ hoặc không hợp tác.

3- Ra quyết định chiến lược rõ ràng

CEO thiếu tỉnh thức thường ra quyết định theo cảm xúc, tin đồn thị trường hoặc cảm giác cấp bách. Đây là nguyên nhân khiến doanh nghiệp mở rộng nóng, tuyển sai người, chạy quảng cáo lãng phí hoặc thay đổi chiến lược liên tục dẫn đến rối loạn vận hành. Lãnh đạo tỉnh thức ngược lại: họ quan sát dữ liệu, hỏi đúng câu hỏi và xem xét tác động dài hạn trước khi quyết định.

Điều này đặc biệt quan trọng với SMEs khi nguồn lực hạn chế và mỗi quyết định sai có thể khiến công ty trả giá bằng dòng tiền, nhân lực hoặc cơ hội. Khi CEO ra quyết định trong sự tỉnh thức, doanh nghiệp có hướng đi rõ ràng hơn, ít “quay xe”, ít lãng phí nguồn lực và bám được chiến lược dài hạn thay vì chạy theo doanh số ngắn hạn.

4- Tăng sự chủ động của quản lý cấp trung

SMEs thường gặp một vấn đề kinh điển: quản lý cấp trung “tồn tại” nhưng không thực sự làm quản lý. Họ không dám quyết việc gì vì sợ sếp không hài lòng, không dám chịu trách nhiệm và không đủ thông tin để hành động. Khi CEO tỉnh thức, họ biết cách trao quyền đúng người và thiết lập hệ thống theo dõi thay vì kiểm soát vi mô.

Sự tỉnh thức giúp CEO xây sự tin tưởng và truyền trách nhiệm rõ ràng cho các quản lý. Khi quản lý cấp trung được trao quyền, họ tự tin hơn, chủ động hơn và thực sự trở thành lớp đệm cho CEO. Điều này giúp lãnh đạo không phải ôm hết mọi việc và đội ngũ phát triển mạnh mẽ hơn.

5- Xây được hệ thống vận hành rõ ràng

Doanh nghiệp SMEs thường không có hệ thống đúng nghĩa; mọi thứ nằm trong đầu CEO hoặc vài cá nhân chủ chốt. Khi lãnh đạo tỉnh thức, họ nhìn thấy rõ rằng doanh nghiệp chỉ phát triển được khi vận hành dựa trên quy trình, KPI, role, trách nhiệm – không dựa trên “người làm”.

Từ đây, CEO bắt đầu xây các quy trình cốt lõi: bán hàng – marketing – vận hành – tài chính, với cơ chế đánh giá minh bạch. Khi hệ thống rõ ràng, nhân sự dễ làm việc hơn, onboarding nhanh hơn, giảm rủi ro và giúp doanh nghiệp duy trì chất lượng dù có thay đổi nhân sự. Hệ thống rõ ràng cũng là nền tảng để doanh nghiệp scale lên 50–200 nhân sự mà không bị vỡ cấu trúc.

6- CEO không còn làm việc kiểu “chữa cháy”

Trong SMEs, 70–80% thời gian của CEO thường bị cuốn vào xử lý sự cố: khách hàng phàn nàn, nhân viên nghỉ việc, kế hoạch sai, phòng ban mâu thuẫn… Khi thiếu tỉnh thức, CEO phản ứng ngay lập tức với mọi vấn đề, dẫn đến lịch làm việc hỗn loạn và không có thời gian cho chiến lược.

Tỉnh thức giúp CEO dừng lại, phân loại vấn đề và xử lý theo thứ tự ưu tiên. Quan trọng hơn, họ biết xây hệ thống để rễ vấn đề không lặp lại, thay vì phải dập lửa hàng ngày. Khi không còn chữa cháy liên tục, CEO có thời gian cho chiến lược, xây dựng đội ngũ, ứng dụng AI, phát triển sản phẩm và tăng trưởng dài hạn.

5. Cách ứng dụng lãnh đạo tỉnh thức vào quản trị nhân sự & xây hệ thống doanh nghiệp

Dưới đây là cách CEO ứng dụng lãnh đạo tỉnh thức để xây dựng đội ngũ mạnh, hệ thống rõ ràng và doanh nghiệp vận hành ổn định mà không phụ thuộc vào một cá nhân. Khi lãnh đạo tỉnh thức được đưa vào thực tiễn, doanh nghiệp không còn chạy theo sự cố mà vận hành dựa trên quy trình, dữ liệu và sự chủ động của đội ngũ.

5.1. Trong tuyển dụng & phát triển đội ngũ

Một CEO tỉnh thức không tuyển người theo cảm xúc, độ thân thiết hay ấn tượng ban đầu, mà tuyển dựa trên tiêu chí rõ ràng và khả năng đáp ứng hệ thống. Tỉnh thức cũng giúp lãnh đạo đào tạo và phát triển đội ngũ theo hướng dài hạn, thay vì chỉ kỳ vọng nhân sự “tự biết làm”.

• Tuyển đúng người: CEO tỉnh thức xác định rõ chân dung vị trí, năng lực cốt lõi và KPI trước khi tuyển dụng, tránh tình trạng tuyển sai người dẫn tới mất 3–6 tháng thử việc và lãng phí ngân sách. Họ cũng đánh giá ứng viên dựa trên hành vi, giá trị và khả năng hòa nhập hệ thống chứ không chỉ dựa trên cảm tính “hợp vibe” như nhiều SMEs đang mắc phải.
• Giao việc rõ ràng: Lãnh đạo tỉnh thức giao việc bằng mục tiêu, deadline, tiêu chuẩn đầu ra và công cụ đo lường cụ thể. Điều này xóa bỏ hoàn toàn tình trạng “nói một đằng nhân viên hiểu một nẻo” – nguyên nhân số 1 của sự thụ động và đổ lỗi giữa các phòng ban.
• Review minh bạch: Việc đánh giá hiệu quả không dựa trên cảm xúc của sếp mà dựa trên dữ liệu, kết quả và KPI đã thống nhất. Cách làm này giúp nhân viên cảm thấy công bằng, dám đóng góp, dám nhận lỗi và dám đề xuất giải pháp thay vì sợ hãi hoặc né tránh trách nhiệm.
• Feedback dựa trên dữ liệu: CEO tỉnh thức đưa ra phản hồi dựa trên bằng chứng, số liệu và hành vi quan sát được, giúp nhân viên hiểu rõ vấn đề và biết cách cải thiện. Đây là nền tảng giúp xây dựng văn hóa phát triển liên tục và giảm đáng kể xung đột cá nhân.

5.2. Trong thiết lập quy trình – KPI – hệ thống báo cáo

Tỉnh thức trong xây dựng hệ thống vận hành giúp CEO rời khỏi trạng thái “chữa cháy”, chuyển sang “xây để chạy tự động”. Thay vì làm việc dựa trên trí nhớ của cá nhân hoặc thói quen cũ, doanh nghiệp bắt đầu vận hành theo quy chuẩn, dữ liệu và cơ chế đánh giá rõ ràng.

• Quan sát – phân tích – tối ưu: CEO tỉnh thức dành thời gian quan sát luồng công việc thực tế, phân tích điểm nghẽn, sai sót và sự trùng lặp giữa các bộ phận. Từ đó, họ tối ưu quy trình dựa trên nhu cầu thực, giúp công việc trôi chảy hơn và giảm phụ thuộc vào một người.
• Không đốt giai đoạn: Nhiều doanh nghiệp SMEs thất bại khi xây hệ thống vì “muốn nhanh”, muốn có quy trình trong 1 tuần hoặc KPI trong 1 buổi họp. CEO tỉnh thức hiểu rằng hệ thống cần thời gian thử nghiệm, điều chỉnh và hoàn thiện – mạch này tạo ra sự bền vững và phù hợp thực tế.
• Tạo văn hóa học tập liên tục: Khi xây KPI và hệ thống báo cáo, CEO tỉnh thức cũng khuyến khích đội ngũ chia sẻ sai sót, lessons learned và đề xuất cải tiến. Điều này giúp doanh nghiệp trở thành tổ chức học tập, không ngừng cải thiện và thích nghi với sự thay đổi của thị trường.

5.3. Trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp

Văn hóa không phải là khẩu hiệu treo tường mà là hành vi lặp lại của đội ngũ mỗi ngày. CEO tỉnh thức xây văn hóa dựa trên thực tế, bằng cách tạo môi trường minh bạch, trách nhiệm và giao tiếp thẳng thắn – đúng những gì SMEs đang thiếu.

• Văn hóa trách nhiệm: Thay vì đổ lỗi hoặc né tránh, nhân viên hiểu rõ vai trò của mình và dám nhận trách nhiệm vì họ được giao việc rõ ràng và có công cụ đo lường. CEO tỉnh thức cũng làm gương bằng cách nhận trách nhiệm ở tầng chiến lược, điều mà đội ngũ rất cần để tin tưởng.
• Văn hóa minh bạch: Mục tiêu, kế hoạch, KPI, chỉ số phòng ban… được chia sẻ rõ ràng để mọi người cùng nhìn về một hướng. Sự minh bạch này giúp giảm hiểu lầm, giảm nghi ngờ và tạo ra môi trường an toàn – nền tảng để SMEs phát triển.
• Văn hóa giao tiếp thẳng thắn: CEO tỉnh thức khuyến khích mọi người nói thật vấn đề thay vì “để bụng”. Giao tiếp thẳng thắn nhưng tôn trọng giúp tiết kiệm thời gian, giảm xung đột, tăng hiệu quả và giúp đội ngũ đoàn kết hơn.

Trong bối cảnh doanh nghiệp phải đối mặt với cạnh tranh khốc liệt và thay đổi liên tục của thị trường, việc xây dựng một hệ thống quản trị hiệu quả là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp vận hành trơn tru, nâng cao hiệu suất và giảm rủi ro. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp phải những vấn đề lớn trong quản lý nội bộ, từ quy trình vận hành, tổ chức nhân sự đến khó khăn trong ra quyết định và kiểm soát rủi ro.

Là người lãnh đạo, bạn có đang: 

• Cảm thấy áp lực vì phải quản lý quá nhiều hoạt động của doanh nghiệp nhưng hệ thống nội bộ chưa vận hành hiệu quả?
• Quy trình lỏng lẻo, phòng ban rời rạc, dẫn đến chồng chéo công việc và hiệu suất thấp?
• Loay hoay trong việc xây dựng một hệ thống quản trị nội bộ đồng bộ, minh bạch và bền vững?
• Gặp khó khăn trong việc xây dựng và duy trì văn hóa doanh nghiệp tích cực, nơi mọi người hợp tác, trách nhiệm và cam kết với mục tiêu chung?

Thì khóa học “XÂY DỰNG NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO, PHÁT TRIỂN ĐỘI NHÓM VÀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP” chính là giải pháp dành cho Anh/Chị. Khóa học giúp Anh/Chị thiết lập cơ cấu tổ chức, quy trình vận hành, hệ thống đánh giá nhân sự và văn hóa doanh nghiệp đồng bộ, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu nguồn lực, phát triển năng lực lãnh đạo và gắn kết đội ngũ, tạo nền tảng vững chắc cho sự tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp.

ĐĂNG KÝ NHẬN TƯ VẤN KHOÁ HỌC HBR

Thành phốHà NộiHồ Chí MinhBắc NinhHưng YênVĩnh PhúcĐà NẵngHải DươngAn GiangBà Rịa - Vũng TàuBạc LiêuBắc KạnBắc GiangBến TreBình DươngBình ĐịnhBình PhướcBình ThuậnCà MauCao BằngCần ThơĐắk LắkĐắk NôngĐồng NaiĐồng ThápĐiện BiênGia LaiHà GiangHà NamHà TĩnhHải PhòngHoà BìnhHậu GiangKhánh HòaKiên GiangKon TumLai ChâuLào CaiLạng SơnLâm ĐồngLong AnNam ĐịnhNghệ AnNinh BìnhNinh ThuậnPhú ThọPhú YênQuảng BìnhQuảng NamQuảng NgãiQuảng NinhQuảng TrịSóc TrăngSơn LaTây NinhThái BìnhThái NguyênThanh HóaThừa Thiên - HuếTiền GiangTrà VinhTuyên QuangVĩnh LongYên BáiTỉnh khácMỹAnhCampuchiaHàn QuốcLàoMalaysiaNgaNhật BảnPhilippinesSingaporeTrung QuốcĐài LoanĐứcRumaniÚcCanadaẤn ĐộSécMyanmarNước khácThái LanNam PhiBruneiDubaiChưa xác địnhNew ZeadlandHunggaryThổ Nhĩ KìPhần LanLjubljanaBelgium - Bỉ

Anh/Chị đang kinh doanh trong lĩnh vực gì?

Giáo dục, đào tạo

Thẩm mỹ, Spa

Dược/ Mỹ phẩm

F&B

Salon tóc

Khác

Nhân sự Văn hóa doanh nghiệp Tài chính Ứng dụng công nghệ Quản trị vận hành Sale - Marketing Sản xuất Quản trị bản thân Chiến lược Lãnh đạo Năng lực lãnh đạo khác

Bạn vui lòng điền đầy đủ thông tin!

Loading...

ĐĂNG KÝ NGAY

6. Cách để trở thành một CEO lãnh đạo tỉnh thức trong tổ chức

Dưới đây là những phương pháp thực tiễn giúp CEO chuyển từ lối điều hành cảm tính sang trạng thái lãnh đạo tỉnh thức – nơi mọi quyết định đều có cơ sở, hệ thống vận hành rõ ràng và đội ngũ phát triển bền vững. Khi áp dụng những phương pháp này, CEO không chỉ nâng cấp năng lực lãnh đạo mà còn giúp doanh nghiệp thoát khỏi tình trạng phụ thuộc vào một mình người đứng đầu.

6.1. Xây dựng thói quen “Pause – Reflect – Act”

Thói quen “Pause – Reflect – Act” là nền tảng đầu tiên của lãnh đạo tỉnh thức, giúp CEO thoát khỏi vòng xoáy phản ứng nhanh và hành động theo cảm xúc vốn gây ra rất nhiều quyết định sai lầm trong SMEs. Bằng cách dừng lại – suy ngẫm – và hành động có chủ đích, CEO giữ được sự bình tĩnh, quan sát được toàn cảnh và giảm đáng kể các quyết định nóng vội.

• Pause (Dừng lại để ổn định tâm trí): Mỗi khi đối diện với khủng hoảng, mâu thuẫn nội bộ hay áp lực từ khách hàng, CEO dành vài giây đến vài phút để bình ổn tinh thần, tránh đưa ra phản ứng gây tổn hại đội ngũ.
• Reflect (Suy ngẫm đúng trọng tâm): CEO tự hỏi: “Vấn đề thật sự nằm ở đâu? Đây là lỗi hệ thống, lỗi con người hay lỗi quy trình?”. Bước này giúp tách bề mặt khỏi gốc rễ.
• Act (Hành động có chiến lược): Hành động được lựa chọn dựa trên sự tỉnh táo, cân nhắc các hệ quả dài hạn thay vì chỉ giải quyết tức thời.
• Rút kinh nghiệm sau hành động: Sau mỗi quyết định, CEO dành thời gian nhìn lại, đánh giá sai sót và cải thiện. Đây là cách xây thói quen trưởng thành liên tục.
• Biến thành kỷ luật cá nhân: CEO đặt lịch “phản chiếu 5 phút/cuối ngày” để rèn luyện đều đặn đến mức “Pause – Reflect – Act” trở thành bản năng mới.

6.2. Tách cảm xúc khỏi quyết định

CEO SMEs thường chịu áp lực dòng tiền, doanh số, nhân sự, khách hàng… khiến cảm xúc dễ bùng phát và chi phối quyết định. Lãnh đạo tỉnh thức học cách tách biệt sự thật khỏi cảm xúc, đủ bình tĩnh để nhận diện vấn đề và đủ sáng suốt để đưa ra lựa chọn đúng đắn.

• Nhận biết cảm xúc ngay khi nó xuất hiện: CEO phân biệt được "tôi đang tức" và "vấn đề đang xảy ra", để cảm xúc không nhập vào thực tế tình huống.
• Không ra quyết định trong trạng thái kích động: Các quyết định về nhân sự, tài chính, chiến lược được hoãn lại đến khi tâm trí ổn định, giúp giảm 60–70% sai sót.
• Dùng dữ liệu để trung hòa cảm xúc: CEO yêu cầu báo cáo, bằng chứng và phân tích trước khi đánh giá bất kỳ bộ phận hay cá nhân nào.
• Tập trung vào hành vi, không tập trung vào con người: CEO tỉnh thức không quy chụp; họ phân tích hành vi để giúp nhân sự cải thiện thay vì làm nhân viên sợ hãi.
• Giữ thái độ ổn định trước đội ngũ: Khi CEO giữ được sự vững vàng trong khủng hoảng, đội ngũ lập tức yên tâm và vận hành hiệu quả hơn.

6.3. Huấn luyện kỹ năng giao tiếp tỉnh thức

Trong phần lớn doanh nghiệp SMEs, gốc rễ của xung đột nội bộ và hiệu suất thấp đến từ giao tiếp sai lệch: sếp nghĩ một kiểu – nhân viên hiểu một kiểu; sếp nói 1 câu – đội ngũ tự diễn giải thành 10 câu. Giao tiếp tỉnh thức giúp CEO truyền đạt rõ ràng, lắng nghe chủ động và xây dựng môi trường an toàn – một điều kiện tiên quyết để đội ngũ dám nói thật, dám chịu trách nhiệm và dám phát triển.

• Lắng nghe chủ động (Active Listening): CEO tập trung hoàn toàn vào câu chuyện của nhân viên, không cắt lời, không suy diễn, không vội phản bác. Điều này giúp tháo gỡ hiểu lầm, giảm căng thẳng và khiến đội ngũ cảm thấy được tôn trọng.
• Đặt câu hỏi thông minh để làm rõ vấn đề: Thay vì kết luận nhanh, CEO tỉnh thức đặt các câu hỏi mở: “Điều gì làm em nghĩ vậy?”, “Theo em đâu là nguyên nhân gốc rễ?”, “Nếu thử lại, em chọn cách nào?”. Cách đối thoại này giúp nhân sự tự nhận diện vấn đề và nâng cấp năng lực.
• Truyền đạt ngắn – chính xác – có mục tiêu: CEO nói đúng trọng tâm và mô tả kỳ vọng rõ ràng thay vì chỉ đạo chung chung. Thông điệp được chuẩn hóa giúp giảm 50–70% hiểu lầm giữa các phòng ban.
• Phản hồi trong trạng thái bình ổn: Feedback được dựa trên dữ liệu, hành vi quan sát được và mục tiêu chung, không dính cảm xúc cá nhân. Điều này khiến nhân viên cởi mở tiếp nhận, thay vì phòng thủ hoặc sợ hãi.
• Xây môi trường giao tiếp an toàn: CEO tỉnh thức tạo văn hóa “nói thật để cùng sửa”, không “nói để đổ lỗi”. Khi nhân sự dám chia sẻ vấn đề thật, doanh nghiệp phát hiện sai sớm và tối ưu nhanh hơn – điều cực kỳ quan trọng trong giai đoạn scale.

6.4. Tập trung vào hệ thống thay vì cảm tính

Doanh nghiệp SMEs thất bại không phải vì thiếu người giỏi, mà vì “mọi thứ nằm trong đầu sếp” và thay đổi theo cảm xúc của sếp. Khi CEO tỉnh thức, họ chuyển từ vận hành cảm tính sang vận hành hệ thống – giúp doanh nghiệp hoạt động ổn định, có thể nhân rộng và không phụ thuộc vào một vài cá nhân chủ chốt.

• Chuẩn hóa quy trình các hoạt động trọng yếu: Marketing–Sales–OPS–Tài chính đều cần có quy trình, tiêu chuẩn đầu ra và người chịu trách nhiệm rõ ràng. CEO không còn cần phải “giám sát từng ly từng tí” nữa.
• Xây hệ thống thay vì phụ thuộc con người: Khi hệ thống mạnh, nhân sự mới có thể hòa nhập và làm việc hiệu quả chỉ sau vài ngày. Khi hệ thống yếu, thậm chí nhân sự giỏi cũng mất phương hướng – và đây chính là nỗi đau phổ biến của SMEs 30–200 nhân sự.
• Theo dõi bằng dashboard và chỉ số rõ ràng: CEO không hỏi kiểu “tình hình tuần này thế nào?”, mà nhìn vào con số để biết team có đang chạy đúng chiến lược hay không.
• Đánh giá hệ thống định kỳ: Mỗi quý, CEO rà soát lại quy trình – KPI – chi phí – hiệu suất để điều chỉnh theo tình hình mới. Đây là cách giúp doanh nghiệp tránh tụt hậu hoặc rơi vào trạng thái trì trệ.
• Trao quyền theo hệ thống chứ không theo cảm giác: Mỗi vai trò có phạm vi quyết định rõ ràng; CEO không giao việc theo cảm xúc “thấy ai rảnh thì giao”, từ đó tăng tính chủ động của đội ngũ.

6.5. Ứng dụng AI để hỗ trợ ra quyết định dựa trên dữ liệu

Trong thời đại thị trường biến động nhanh và dữ liệu tăng theo cấp số nhân, CEO tỉnh thức không chỉ dựa vào kinh nghiệm mà còn biết tận dụng AI để phân tích, dự đoán và ra quyết định chính xác hơn. AI giúp người lãnh đạo nhìn thấy vấn đề sớm, đo lường hiệu suất theo thời gian thực và tối ưu vận hành liên tục.

• AI phân tích dữ liệu và tìm quy luật mà con người khó nhìn thấy: CEO có thể đánh giá xu hướng doanh số, mức độ hiệu quả của các kênh marketing, biến động hành vi khách hàng và hiệu suất nhân sự chỉ trong vài phút.
• Tự động hóa báo cáo và cảnh báo sớm: Hệ thống AI gửi cảnh báo khi chi phí tăng bất thường, tỷ lệ chuyển đổi giảm hoặc KPI lệch chuẩn – giúp CEO xử lý trước khi sự cố trở thành khủng hoảng.
• Dự đoán rủi ro và cơ hội: AI mô phỏng các kịch bản thị trường, dự đoán nhu cầu, phát hiện điểm nghẽn trong chuỗi vận hành – điều mà SMEs rất khó làm thủ công.
• Tối ưu chiến lược dựa trên mô phỏng dữ liệu: CEO có thể so sánh tác động của từng quyết định: “Mở chi nhánh?”, “Tuyển thêm nhân sự?”, “Tăng ngân sách ads?”, từ đó chọn phương án theo dữ liệu thay vì cảm xúc.
• Giải phóng thời gian cho CEO tập trung vào chiến lược: Khi AI xử lý dữ liệu và các tác vụ lặp lại, CEO có thêm thời gian để làm những việc mà chỉ con người mới làm tốt: định hướng, dẫn dắt đội ngũ và đổi mới mô hình kinh doanh.

Lãnh đạo tỉnh thức không chỉ là một kỹ năng, mà là năng lực cốt lõi quyết định khả năng tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trong thời đại biến động và cạnh tranh khốc liệt. Khi CEO đủ tỉnh táo để quan sát chính mình, hiểu đội ngũ và vận hành doanh nghiệp dựa trên dữ liệu – hệ thống, tổ chức sẽ trở nên ổn định, tự chủ và sẵn sàng scale ở bất kỳ giai đoạn nào. Đây chính là nền tảng bền vững để doanh nghiệp SMEs bứt phá dài hạn thay vì chỉ tăng trưởng nhất thời.